Sâm dây khô là gì? Công dụng, cách chế biến tốt nhất cho sức khỏe

Sâm dây khô là loại thảo dược chứa nhiều chất bổ dưỡng cho sức khỏe và thể trạng con người. Tuy nhiên, chưa nhiều người biết về nguồn gốc, cách dùng sâm dây khô hay địa chỉ mua sâm dây khô uy tín. Chính vì thế, Nông sản Lang Biang sẽ cung cấp đầy đủ thông tin thú vị về loài sâm dây cũng như cách mua hàng chính hãng dành cho bạn.

Sâm dây khô là gì? Sâm dây mọc ở đâu

Sâm dây là một loại thảo dược thân leo sống nhiều năm, còn có tên gọi khác như Đảng sâm, Đẳng sâm,... Loài sâm này có chiều dài 2 - 3 m và gồm nhiều nhánh. Toàn bộ bộ phận của cây sâm dây có nhựa mủ màu trắng và vỏ màu vàng. Trong đó, rễ cây hình trụ dài có rễ trụ và nhiều rễ nhánh.

Sâm dây khô được chế biến từ sâm dây tươi.

Tại Việt Nam, sâm dây mọc rải rác ở các tỉnh miền núi phía Bắc như Cao Bằng, Lai Châu, Lạng Sơn,... Ở khu vực Tây Nguyên, Đảng sâm mọc nhiều một cách tự nhiên ở chân núi Ngọc Linh (Kon Tum), Đức Trọng (Lâm Đồng) và một số địa phương của Quảng Nam.

Cây sâm dây sẽ ra hoa từ độ tháng 5 - 7 rồi ra quả đến tháng 9 ở vùng núi phía Bắc nước ta. Đối với các tỉnh vùng Tây Nguyên, thời gian ra quả sẽ chậm hơn từ 2 - 3 tháng do khác biệt về khí hậu, thổ nhưỡng.

Mùa sinh trưởng của cây sẽ bắt đầu vào mùa xuân và tiến triển rất nhanh. Trước đó, toàn bộ cây sâm sẽ bị lụi tàn ở mùa đông. Hơn nữa, loài cây sâm này mọc tự nhiên và đa số phát triển từ hạt. Trái lại, khả năng tái sinh cây từ rễ củ lại rất ít.

Đây là một loài cây ưa ẩm, thích sáng nhưng thường sinh sôi dưới bóng râm trong rừng rậm nhiệt đới. Cây cũng mọc nhiều ở những nơi đất nhiều mùn, ven rừng thứ sinh và các nương rẫy của nông dân. 

Nói về sâm dây khô, đây là một dạng bảo quản nhằm các mục đích sử dụng loài sâm dây bổ dưỡng trên. Người ta sẽ rửa sạch củ hoặc thân sâm dây tươi rồi cắt lá và đem phơi, sấy cho đến khi thu được sâm dây khô hoàn toàn. 

Khi sấy khô, dưỡng chất trong sâm không hề bị mất đi mà còn bảo quản được lâu, tiện dụng hơn. Đặc biệt, mua sâm dây khô thường có giá cao bởi để thu được 1kg sâm dây khô thì cần đến 6kg củ tươi. Chưa kể, quá trình chọn lọc củ sấy khô khá nghiêm ngặt và loại bỏ các củ nhỏ, củ xấu,...

Dược chất và công dụng thần kỳ của sâm dây khô

Dưỡng chất tự nhiên của sâm dây khô

Vừa trên, chắc hẳn bạn đã hiểu cơ bản về sâm dây và cách có được loại sâm dây khô đúng không nào? Ngay sau đây, bạn sẽ bất ngờ hơn nữa về loại “Quốc bảo sâm” này của Việt Nam qua thành phần dưỡng chất của nó đó:

Kết quả xét nghiệm mẫu sâm dây trồng tại 3 địa phương thuộc tỉnh Kon Tum cho thấy sâm dây nơi đây chứa hơn 52 loại saponin, nhiều nhất trên thế giới và gấp 3 lần so với nhân sâm Hàn Quốc.

Sau khi phơi, sấy khô có thể bảo quản và chế biến theo những cách dùng khác nhau.

Saponin là một loại glucosides với các đặc tính tạo bọt bao gồm một aglycones polycyclic gắn liền với một hay nhiều chuỗi đường. Mà Saponin lại có rất nhiều công dụng như giảm cholesterol máu, nguy cơ ung thư, chống oxy hóa, tăng cường hệ miễn dịch,...

Ngoài saponin, sâm dây khô còn có polysaccharide mang hoạt tính tăng cường năng lực chống ung thư. Cụ thể là làm giảm sự tăng trưởng của khối u và kéo dài sự sống thông qua kích thích hệ thống miễn dịch và bắt giữ chu kỳ tế bào. 

Công dụng thần kỳ của sâm dây khô

Qua thành phần dưỡng chất của mình, công dụng sâm dây khô là không thể bàn cãi và đóng góp lớn cho sức khỏe con người. Cụ thể hơn, các hoạt chất trên sẽ kéo theo các công dụng:

• Sâm dây khô giúp đẹp da, chống lão hóa, giữ dáng đẹp, tăng sắc tố hồng cầu, tăng cường lưu thông máu huyết,...

• Tăng cường hệ thống miễn dịch để nâng cao sức đề kháng, chữa bệnh vàng da, hạ huyết áp, máu khó đông,...

• Ngoài ra, công dụng sâm dây khô còn phát huy ở việc tăng cường sức khỏe của xương, phục hồi thể lực, giảm suy nhược thể chất,..

• Đặc biệt, người mắt kém hoặc thường xuyên căng thẳng do công việc mua sâm dây khô để giúp cơ thể cân bằng hơn.

Cách dùng sâm dây khô phổ biến 2023 

Nông sản Lang Biang sẽ gợi ý bạn một số cách sử dụng, chế biến sâm dây khô nhanh chóng, tiện lợi và vô cùng bổ dưỡng như sau:

• Sâm dây khô ngâm mật ong: Bạn sử dụng tỷ lệ 20 - 25g sâm khô thái lát và 200ml ngâm với nhau trong khoảng 2-3 tháng. Sau đó, mật ong này pha với nước ấm dùng buổi sáng sẽ rất tốt cho cơ thể.

• Trà sâm dây: Bạn có thể nấu trà từ củ sâm tươi hoặc pha trà từ sâm dây khô, trà sâm dạng túi lọc. Với cách pha tiện lợi từ túi lọc hoặc sâm khô, bạn sẽ tiết kiệm thời gian hơn. Còn pha từ củ tươi, bạn dùng tỷ lệ 100g củ và 1 lít nước đun trong 15 - 20 phút nhé.

• Thịt heo xào sâm dây: với món ăn này, bạn xem sâm dây như một loại rau xào cùng thịt và rất bổ dưỡng.

Cách sấy khô sâm dây

Ngoài việc dùng sâm dây dưới dạng tươi, người ta còn ưa chuộng bảo quản sâm ở dạng sấy khô. Vì vậy, bạn có thể mua sâm dây khô ở các cửa hàng nông sản sạch uy tín hoặc tự sấy tại nhà. 

Cách sấy khô sâm dây được thực hình theo trình tự sau: Rửa sạch củ/thân/lá sâm -> lau sạch -> phơi nắng/gió cho mất nước trong khoảng 1 ngày -> cho vào máy sấy với nhiệt độ 40 - 55 độ C. Đây là cách nhanh nhất để bạn tự chế biến ra sâm dây khô tại nhà.

Vừa trên là những thông tin thú vị về sâm dây khô, thần dược cho sức khỏe đến từ thiên nhiên. Còn chần chờ gì mà không đến Nông sản Lang Biang để mua sâm dây khô cho bản thân và gia đình bạn nhé.